Welke diertjes zwemmen er rond in mijn vijver?

Bootsmannetjes of ruggezwemmers hebben de vorm van een boot. Hun bovenkant is zilverachtig en hun onderkant bruinig. Ze zijn het best gecamoufleerd als ze op hun rug zwemmen. Een bootsmannetje kan zwemmen en vliegen, maar is op het land erg onhandig en maakt kleine sprongetjes om bij het water te komen. Het is een gevreesd roofdier dat alles eet wat het te pakken krijgt: insecten, (muggen)larven, wormen, kikkervisjes,...

Libellen zijn bekende vliegende diertjes die je vaak in de buurt van water aantreft. Ze hebben twee paar vleugels, korte antennes, een lang slank achterlijf en grote facetogen. Libellen zetten hun eitjes af in de modder van je vijver, net onder het wateroppervlak. De larven leven een paar maanden tot een paar jaar onder water. Het zijn vraatzuchtige roofdiertjes die jagen op andere diertjes en visjes. Ze naderen een prooi vliegensvlug dankzij hun gestroomlijnd lichaam. Libellen zijn uitstekende indicatoren voor de kwaliteit van de omgeving, omdat ze in alle watersoorten voorkomen, behalve in de zee en in sterk vervuild water.
Hoe groter je vijver, hoe meer libellensoorten je aantrekt. Zorg voor planten boven en onder water en voor zonnige plekjes. Libellen eten insecten en larven van waterdiertjes. Zet geen vissen in je vijver, die eten de libellenlarven op.

Muggen zijn maar al te bekend met hun kleine, dunne lichaampje en zes dunne pootjes. Ze hebben twee antennes waarmee ze geuren kunnen opvangen en een kleine kop met zichtbare zuigsnuit. Muggen leven van plantensappen zoals nectar en zijn vrij onopvallende insecten. Ze vertoeven graag in de buurt van je vijver omdat ze daar hun eitjes leggen. Dat doen ze in stilstaand water, waar de larven ongestoord opgroeien. Uit de in het water gelegde eitjes komen zwarte of bruine muggenlarven tevoorschijn. Muggenlarven filteren kleine eencellige algen en diertjes uit het water en zijn zelf een belangrijke voedselbron voor andere dieren. De meeste larven vind je net onder het wateroppervlak omdat daar het meeste zonlicht en de grootste zuurstofconcentratie aanwezig is. Alleen als ze gestoord worden, duiken ze de diepte in. Heb je veel muggen in je tuin? Lok dan vijanden van muggenlarven naar je vijver door te zorgen voor voldoende beplanting.

De poelslak is een zoetwaterslak die in een mooi kegelvormig huisje woont. Ze leeft alleen in stilstaande wateren en laat zich bij gevaar onmiddellijk naar de bodem vallen. Met haar huisje van maximaal 6 cm is de poelslak een van de grootste zoetwaterslakken van West-Europa. Het huisje heeft een vijftal windingen. De wanddikte van het huisje hangt af van de kwaliteit van het water waar de slak in leeft. De hoeveelheid calcium en humus en de zuurtegraad zijn daarbij bepalend. De slak zoekt haar voedsel in waterplanten en schraapt rottende plantendelen, algen en aas van de bodem. Maar ook kleine diertjes zoals wormen en insectenlarven staan op haar menu.

De poelschaatsenrijder is een wants van 1 cm groot en heeft een smal lichaam met kleine of lange vleugels en 4 lange poten. Hij is donkerbruin en zijn halsschild is eenkleurig donker. Schaatsenrijders schaatsen op het water dankzij waterafstotende haren onder hun lange poten. De voorste dienen om trillingen op het watervlak te voelen, de middelste poten om te roeien en de achterste om te sturen. Deze wants jaagt en eet op het wateroppervlak. Hij heeft het gemunt op kleine diertjes die in het water vallen en niet kunnen zwemmen zoals spartelende vliegen en andere insecten. Hij zuigt ze vakkundig leeg.

Wie goed kijkt in zijn vijver, kan nog heel wat andere diertjes ontdekken. Waterschorpioenen, platte waterwantsen, geelgerande waterroofkevers, haften (eendagsvliegen), kokerjufferlarven, bloedzuigers, steenvliegen,… Hou ze goed in de gaten, want ze maken allemaal spannende avonturen mee.

De zoetwaterpissebed (of het waterezeltje) wordt tot 25 millimeter lang en heeft een bruine kleur. Dit diertje kruipt met zijn 14 pootjes rond over de bodem van je vijver omdat daar veel dode planten en diertjes te vinden zijn. Het lichaam is wat platter dan bij de op het land levende pissebedden. Dankzij hun sterk afgeplatte lichaam gaan ze niet drijven. Met hun kieuwen halen ze zuurstof uit het water. Zoetwaterpissebedden zijn de opruimers van de poel. Ze houden zich vaak op onder stenen of in waterplanten en kunnen in grote hoeveelheden voorkomen.