Thuisgeleverd binnen 1 tot 3 werkdagen Gratis verzending vanaf € 49 (tot 59 kg)* Gratis retourneren Ophalen in > 200 winkels

De meest voorkomende ziektes bij schapen

Soms gebeurt het dat een schaap ziek wordt. Let op de symptomen en schakel tijdig een dierenarts in om een goed behandelplan te maken.

Hoe herken je een ziek schaap?

Een schaap dat sloom is of zich afzondert van de kudde, heeft mogelijk iets onder de leden. Ook als een van je dieren zonder aanwijsbare reden mager wordt, wijst dit op een probleem. Raadpleeg de dierenarts als je vermoedt dat een schaap ziek is. Een opsomming van de bekendste schapenziekten in alfabetische volgorde:

  • Blauwtong
  • Het Bloed (enterotoxemie)
  • Chlamydophila abortus
  • Caseous lymphadenitis
  • Coccidiose
  • Kopziekte
  • Leverbot
  • Listeriose
  • Luizen
  • Melkziekte
  • Mond-en-klauwzeer
  • Myiasis
  • Q-koorts
  • Rotkreupel
  • Schmallenbergvirus
  • Scrapie
  • Wolschurft
  • Wormen
  • Zere bekjes (ecthyma)
  • Zwoegerziekte

Van blauwtong tot kopziekte

Blauwtong is een virusziekte overgebracht door knutten, een muggensoort. De incubatietijd ligt tussen de 5 en de 20 dagen.

De symptomen van de ziekte zijn:

  • gezwollen blauwe tong
  • hoge koorts
  • oedeemvorming in lippen, neus, ogen, oren en poten
  • neusuitvloeiing
  • kwijlen
  • bloedingen
  • vermagering
  • kreupelheid door kroonrandontsteking

Het typische teken van een opgezwollen blauwe tong, waarnaar de ziekte vernoemd is, treedt niet altijd op. Er is geen medicijn tegen het virus. De behandeling richt zich op het verminderen van de pijn en het voorkomen van bacteriële infecties. Hou schapen uit de zon en geef ze makkelijk verteerbare voeding en proper drinkwater.

Het Bloed wordt ook ‘weeldeziekte’ genoemd. Het ontstaat als schapen of lammeren plotseling veel eiwitten binnenkrijgen door het overvloedig eten van jong gras. De bacterie woekert zo snel dat je de dieren meestal dood aantreft. Voor ze sterven, zijn de symptomen: kwijlen, ademhalingsproblemen en diarree. Gelukkig zijn je schapen in te enten tegen deze ziekte.

Chlamydophila abortus is een bacterie die het vroegtijdig werpen van de vrucht veroorzaakt. Deze ziekte is overdraagbaar op mensen. Zwangere vrouwen blijven daarom beter bij schapen uit de buurt.

Caseous lymphadenitis is een lymfeklierontsteking, ook wel ‘bultenziekte’ genoemd. Het is overdraagbaar op mensen. Deze ziekte is ongeneeslijk, maar niet dodelijk. Opengesprongen abcessen zijn een grote besmettingsbron.

Coccidiose wordt veroorzaakt door eencellige micro-organismen die de darmwand aantasten. Door de beschadiging treedt inwendig bloedverlies op. Daardoor verzwakken en vermageren de dieren.

Kopziekte is te wijten aan een gebrek aan magnesium. Het zorgt voor een verminderde eetlust en een stijve gang. Tip: vermijd stress in kuddes met kopziekte.

20c6325c-552f-45c8-ac45-a5b60156eb34.jpeg

Van listeriose tot myiasis

Listeriose, ook wel ‘draaiziekte’, heeft als symptoom dat het schaap rondjes draait. Het kan hersenvliesontsteking, miskramen of bloedvergiftiging (sepsis) veroorzaken. Ook deze ziekte is overdraagbaar op mensen. Snelle behandeling van het dier met antibiotica is een noodzaak.

Luizen zijn uitwendige parasieten die veel jeuk bij het schaap veroorzaken. Bestrijd luis best na het scheren.

Melkziekte ontstaat door calciumtekort in de laatste weken van de dracht en de eerste weken na de worp. Calcium is nodig voor de ontwikkeling van het skelet van de lammeren en de melkproductie. Geef ooien daarom aan het einde van de dracht voeder met de juiste calcium-fosforverhouding.

Ooien met deze ziekte worden trager, staan wankel op de poten en hebben een stijve, slingerende gang. Ze stoppen met eten en het geboorteproces verloopt traag of ligt stil. In een later stadium liggen ze op de grond te trappelen. Zonder ingrijpen volgt een coma en sterft het dier.

Stel de diagnose via bloedonderzoek. Je schaap krijgt een genezende oplossing per infuus toegediend in combinatie met vitamine D.

Mond-en-klauwzeer (MKZ) is een uiterst besmettelijke virusziekte. Het virus verspreidt zich van dier tot dier en via oppervlaktewater, lucht, mest en mensen. Het is evenwel niet gevaarlijk voor mensen.

De symptomen van deze ziekte zijn blaren op de hoefkroonranden en op de tong, sloomheid, kreupelheid, kwijlen, tandenknarsen, verminderde eetlust en melkgift en sterfte onder lammeren.

MKZ is een meldingsplichtige dierziekte. De overheid ruimt en vergoedt besmette schapen. Er bestaat een markervaccin. De EU en de Vlaamse overheid bepalen waar en wanneer het vaccin ingezet wordt.

Myiasis is een huidmadenziekte. Vliegen leggen hun eitjes bij de wortels van de wol, vaak op de achterhand, waar de mest blijft kleven. De maden eten zich een weg naar binnen. Onbehandelde dieren sterven. De vacht scheren helpt besmetting te voorkomen.

a4d1fb4c-1e7c-41ad-875e-a5b60156eb5e.jpeg

Van rotkreupel tot zwoegerziekte

Rotkreupel is een besmettelijke hoefziekte. Bacteriën veroorzaken ontstekingen van de tussenklauwhuid, die kan overgaan op de huid en de hoorn van de hoeven. De ontsteking verspreidt een stinkende geur. Goede klauwverzorging werkt preventief.

Het Schmallenbergvirus kenmerkt zich door aangeboren afwijkingen bij lammeren, zoals een scheve nek en een waterhoofd. Besmetting vindt plaats via muggen, de zogenaamde knutten. Besmette vruchten worden dood geboren of de dieren sterven vlak na de geboorte.

Scrapie is een besmettelijke aandoening van het zenuwstelsel, waarbij de hersenen in een sponsachtige structuur veranderen. Bij vaststelling van scrapie moet het dier worden geruimd. Stamboekfokkers kweken meestal met genetische afstammingen die minder of niet-scrapiegevoelig zijn.

Uierontsteking herken je aan een warme uier en gelige, vlokkerige melkafgifte.

Wolschurft is afkomstig van een kleine zuigmijt. Het geeft schapen veel jeuk, maar is goed te bestrijden.

Zere bekjes (ecthyma) is een virus dat begint met blaasjes en donkere korstjes op de lippen en rondom de bek. Deze ziekte is overdraagbaar op mensen via beschadigde huid. 

Zwoegerziekte heeft als symptoom een moeizame, pompende ademhaling. Vermagering en verdere aftakeling leiden tot sterfte. Er bestaat helaas geen geneesmiddel. Vraag bij aanschaf van schapen altijd naar een zwoegervrije verklaring. Stamboekfokkers zijn verplicht zo’n verklaring voor te leggen als ze meedoen aan keuringen of prijskampen.

656e7053-0ce3-4895-aaa8-a5b60156eb89.jpeg

Wormen

Schapen kunnen last hebben van verschillende soorten wormen, waaronder maagdarmwormen, lebmaagworm, leverbot en lintworm.

Maagdarmwormen veroorzaken ontstekingen aan de slijmvliezen van maag en darmen. De dieren verwerken hun voedsel niet meer goed, met diarree en vermagering als gevolg. Volwassen wormen leggen in maag en darmen eitjes, die met de mest op het land terecht komen. De eitjes ontwikkelen zich tot larven en kruipen het gras in. Tijdens het grazen eten andere schapen ze op en de kringloopbesmetting is een feit. Wormen zijn preventief te bestrijden door goed weidemanagement en door periodiek te ontwormen na mestonderzoek. Door het omweiden van schapen doorbreek je de levenscyclus van de worm.

Een ernstige wormziekte wordt veroorzaakt door de Haemonchus contortus. Deze bloedzuigende lebmaagworm maakt vooral slachtoffers onder lammeren. De ziekte heeft geen diarree, maar bleke slijmvliezen als symptoom.

Leverbot is een platworm die de lever aantast. De zoetwaterslak is de tussengastheer, die in de sloot of op natte weiden voorkomt. Met mestonderzoek in het voorjaar spoor je de ziekte tijdig op.

Lintwormen zijn lange platte wormen. Delen van de worm vind je als witte rijstkorrels terug in de mest.

87b09821-675b-4c17-b654-a5b60156ebb3.jpeg

Q-koorts

Deze meldingsplichtige ziekte is overdraagbaar op mensen. Ze wordt veroorzaakt door de bacterie Coxiella burnetti. De besmetting verloopt via rundvee, schapen en geiten, maar ook via honden, katten en vogels. De besmetting treedt op door inademing van met bacteriën besmette stofdeeltjes. Dat is de voornaamste oorzaak van overdracht op de mens. Een andere bron van besmetting is het consumeren van onvoldoende verhit vlees of besmette rauwe melkproducten. De ziekte gaat niet over van mens op mens, alleen van dier op mens.De bacterie is ongevoelig voor seizoensinvloeden en legt via het stof soms grote afstanden af. Geïnfecteerde dieren – die zelf niet altijd ziekteverschijnselen vertonen – verspreiden de bacterie. Die zit in lichaamsvochten zoals slijm, urine, melk en vruchtwater.

Ziekteverschijnselen van de Q-koorts zijn soms niet te herkennen. Mensen hebben vaak een griepachtig ziektebeeld. Het lichaam herstelt zichzelf dan binnen twee weken. Maar er zijn ook chronische varianten bekend. Ernstige vormen van Q-koorts veroorzaken soms longontsteking of leverontsteking. Inenten tegen Q-koorts is mogelijk. 

Hygiënische maatregelen, vooraltijdens de lammertijd, vormen de beste methode om het risico op Q-koorts te verminderen. Voorkom besmetting via bezoekers, schoeisel, kleding, gereedschappen en nieuwe dieren (quarantaine).

afb36c74-fb29-4e2d-b6af-a5b60156ebe2.jpeg

Preventie

Goede gezondheidszorg voor je schapen begint bij goede preventieve maatregelen. Goede verzorging, voeding, huisvesting en hygiëne dragen bij aan een gezonde leefomgeving. Als hobbyschapenhouder ben je iedere dag met je schapen bezig. Observeer hun gedrag en conditie.

Als je ziekteverschijnselen waarneemt, roep dan de hulp in van de dierenarts. Alleen met een goede diagnose kan de arts de juiste behandeling starten.

Voer zoveel mogelijk preventieve gezondheidsmaatregelen uit, zoals mestonderzoek in het voorjaar op leverbot, ontwormingskuren, hoefverzorging en vaccinaties. Laat je adviseren door je dierenarts.

b37273b7-84d5-48b9-83b8-a5b60156eb0a.jpeg

Meldingsplicht besmettelijke dierziekten

Sommige dierziekten zijn zo besmettelijk dat er een meldingsplicht bestaat. Daardoor is het voor de overheid mogelijk om vroegtijdig maatregelen te nemen. Een overzicht van meldingsplichtige ziekten staat in bijlage 1 van het KB Dierengezondheidswet. Op de website van de FAVV vind je het meldingsformulier.

0cc9d0ce-26a2-4f36-b61b-a5b60156ec1a.jpeg

Actievoorwaarden

Actie geldig van tot en met