Inwendige parasieten bij schapen opsporen en behandelen

Verschillende soorten maagdarmwormen plagen schapen. Ze veroorzaken irriterende ontstekingen aan de slijmvliezen van maag en darmen. De dieren verwerken hun voeding daardoor niet meer goed.

Volwassen wormen leggen hun eitjes in het maagdarmstelsel. Die komen met de mest op de weide terecht. De eitjes ontwikkelen zich tot larven en kruipen het grasland in. Tijdens het grazen nemen schapen de insecten op die vervolgens weer uitgroeien tot volwassen wormen en op hun beurt eieren leggen. De cyclus herhaalt zich.

Vermagering en diarree zijn mogelijke symptomen van maagdarmwormen. Bij lammetjes zie je dat de groei achterblijft. Gelukkig zijn de parasieten goed te bestrijden met een ontwormingskuur.

De rode lebmaagworm verdient speciale aandacht omdat deze maagdarmworm de grootste problemen en sterfte bij schapen veroorzaakt. Een Haemonchus contortus zuigt 0,05 ml bloed per dag op. Hij houdt niet van koude winters. De larven overwinteren daarom in rusttoestand in het slijmvlies van de lebmaag. De verandering in de hormoonhuishouding in de periode van het aflammeren is voor de larven een signaal om te ontwaken, zich te voeden, te paren en eitjes te leggen. Daardoor komen er na de geboorte veel wormen vrij, vaak zonder dat de ooi ziektesymptomen heeft.

De mogelijke symptomen op een rij:

• bloedarmoede
• witte slijmvliezen
• sloomheid
• achterblijvende groei
• vermagering
• kaakoedeem

Opvallend is dat deze worm juist geen diarree veroorzaakt. Ontworm de ooien in de periode van het aflammeren.

De leverbot leeft als volwassen, platvormige parasiet in de galgangen van de lever van schapen. Daar veroorzaakt hij een acute of chronische ontsteking.

Besmetting vindt plaats via de leverbotslak die op vochtige veen- en kleigronden leeft. Via het gras komen de besmettelijke cysten het lichaam binnen. Zij transformeren tot kleine botjes die via darmen en buikholte de lever opzoeken.

Bij opname van een groot aantal cysten ontstaan verbloedingen en wordt de lever ernstig beschadigd.

Bij acute leverbot vind je een schaap meestal dood in de wei. Chronische leverbot herken je aan: achterblijvende groei, een grauwe en droge vacht, vermagering, bloedarmoede, bleke of gelige slijmvliezen, oedeemvorming in de kaken en vochtophoping in de buik. Vermoed je de ziekte, schakel dan direct de dierenarts in. Hoe sneller je handelt, hoe groter de kans op genezing.

Coccidiose is een parasitaire darmaandoening en komt vooral voor bij een drukke beweiding. Coccidiën zijn eencellige organismen die schade aanrichten in de darmslijmvliezen en darmwand. Het eerste teken dat ze zich in een schaap hebben gevestigd, is donkerdere mest. Mogelijk is er ook diarree, maar niet altijd. Bij lammeren treedt er een duidelijke groeivertraging op.

Omweiden en periodiek mestonderzoek helpen om de ziekte op tijd te signaleren. Behandel je dieren tegen coccidiose met een doeltreffend bestrijdingsmiddel. Laat je daarvoor adviseren door je dierenarts.

De beste preventieve methode tegen verschillende parasieten is het omweiden. Verder is het heel belangrijk dat je nieuwe schapen eerst enkele weken in quarantaine zet.

Bij een schaap met een wormbesmetting is ontwormen de remedie. Maar let wel: de parasieten muteren en bouwen resistentie tegen ontwormingsmiddelen op. Dat gebeurt bij onderdosering of als je  te vaak ontwormt. Vermoed je dat een dier wormen heeft, laat dan zijn mest onderzoeken. Daardoor weet je zeker om welke worm het gaat en kies je het juiste ontwormingsproduct, na advies van je dierenarts.